Jak wynika z przeprowadzonych badań głównym winowajcą za wprowadzanie do środowiska zanieczyszczeń z rtęcią są gabinety stomatologiczne. Wypełnienia amalgamatowe zawierają w swoim składzie rtęć, cynę, miedź i srebro, które nieodpowiednio utylizowane dostają się do kanalizacji, i tym samym do otoczenia. Kumuluje się on w organizmach zwierząt, np. ryb. Zbyt duże ilości rtęci u ludzi mogą powodować szereg problemów zdrowotnych, w tym zmiany zwyrodnieniowe w ośrodkowym układzie nerwowym lub zaburzenia hormonalne. Przypuszczalnie, z gabinetów do środowiska trafia nawet kilka ton rocznie. Z tego też powodu Unia Europejska wprowadziła przepis, wymuszający na gabinetach stomatologicznych stosowania separatorów amalgamatu, które umożliwiają odprowadzanie ścieków o wymaganych parametrach. Konieczne jest również podpisanie stosownej umowy z firmą, która zajmuje się jego utylizacją. Wyłączone z tego obowiązku są gabinety zajmujące się wyłącznie protetyką, periodontologią, ortodoncją i chirurgią szczękową. Jeżeli gabinet posiada kilka stanowisk, wystarczy, że choć jedno z nich posiada zamontowany separator. W Polsce przepis ten wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2019 roku.
Jak działa separator amalgamatu?
Jest to urządzenie montowane do unitu stomatologicznego. Przepuszcza on zużytą do zabiegów wodę i w ten sposób filtruje z niej nawet najmniejsze opiłki amalgamatu. Na rynku pojawił się wysyp najróżniejszych firm, które zajmują się dystrybucją separatorów. Warto jednak pamiętać, by urządzenie posiadało odpowiednią certyfikację ISO. Większość z nich jest uniwersalna i z powodzeniem można je montować do różnych modeli unitów. Po jego napełnieniu, które trwa ok. roku, należy wymienić pojemnik na nowy, a zużyty przekazać firmie zajmującej się utylizacją amalgamatu. Koszt zakupu i montażu plasuje się w granicach kilku tysięcy złotych.
Kary za brak separatorów
Przepisy weszły już w życie, niestety Ministerstwo Środowiska nadal nie wydało konkretnych regulacji. Trwają prace nad wyborem podmiotu nadzorującego i ewentualnych sankcji w razie nie dotrzymania wytycznych. Na chwilę obecną, jeżeli kontrola Sanepidu wykaże brak separatora w gabinecie stomatologicznym, nie jest jednostką zobligowaną do ukarania. Jedyną możliwością jest pouczenie o konieczności jego posiadania. Wydanie przepisów regulujących przypuszczalnie powinno nastąpić do czerwca 2019r. To wszystko powoduje, że lekarze dentyści mają więcej czasu na przygotowanie swoich stanowisk pracy zgodnie z unijnymi przepisami.